Voor ‘Water’ was de werkelijkheid letterlijk een gegeven, wat het eigenlijk makkelijker maakte de opera te schrijven. Eigenlijk beschouwde ik de Waterzuiveringsinstallatie zoals hij is als een ruwe versie van de opera. De ruimte zelf heeft zoveel verhaal, zo veel klanken en visuele karakteristieken. Mijn werk was eigenlijk niet meer dan het aanbrengen van de juiste accenten en het plaatsen van de zangers - die in dit geval het ongewone ensemble van vijfenvijftig kinderen uit de buurt waren - en publiek in deze werkelijkheid. De opera wordt een levensechte ervaring door heel eerlijk om te gaan met de mogelijkheden en de context - geen theatertje spelen op een plek die in zichzelf zo echt, vol leven en dramatiek is.
Water ontstaat vanuit de werkelijkheid van de Waterzuiveringsinstallatie en eindigt bij een publiek dat aanwezig is vanwege de werkelijkheid van de gebeurtenis - kinderen, ouders, buurtbewoners, medewerkers en betrokken bestuurders hebben een levensechte band met deze plek, en daarmee met de inhoud van de opera. Het betekent veel voor me als een van de medewerkers van het terrein achteraf met tranen in zijn ogen verteld hoe mooi het was om die ruimtes waar hij dag in dag uit komt in zo'n mooie belichting te aanschouwen. Zo simpel kan het dus zijn - de waarachtigheid van die ervaring, daar gaat het volgens mij om in de opera.
De kracht van de Wereld een Blokkendoos zit hem in het haast klassieke verhaal dat niet minder dan levensecht is - de persoonlijke lotgevallen van de vijf musici met uiteenlopende nationaliteiten en drie authentieke bewoners van Terschelling worden verweven tot een opera over grote thema's in het leven - afscheid, identiteit, onderdrukking, vrijheid en broederschap. Mijn werk was om de ontmoeting te arrangeren tussen deze personages. Ik deed dit door hun verhalen, klanken en persoonlijkheden te vergelijken en met elkaar in verbinding te brengen. Juist dat deze personages zichzelf zijn, en hun verhalen waargebeurde ervaringen spreek mij nog steeds buitengewoon aan. Simpelweg de aanwezigheid van musici en hun klanken uit alle continenten in het veranderende landschap van Terschelling was oogstrelend en van tijd tot tijd magisch.
Met de concertreeks E@RPORT ben ik verder gegaan in de lijn van De Wereld een Blokkendoos, met in plaats van het eiland Terschelling de stad Amsterdam als omgeving. Door intensieve studie naar de muziek, en daarmee het leven, de cultuur en afkomst van de musici, ben ik er in geslaagd om muzikale personages ten tonele te brengen die erlkaar in de muziek ontmoeten. De musici spelen als het ware zichzelf - met hun klanken brengen zij een waarachtig zelfportret ten gehore. Mijn inspiratie voor de muziek is uit het leven zelf gegrepen en aan alle kanten verwoven met bestaande muzikale culturen en verhalen die van uit verre tijden en uithoeken van de wereld in het nu samenkomen. Noodgedwongen eindigt de voorstelling in die werkelijkheid - de voorstelling is gemaakt voor een publiek van subculturen in Amsterdam die vanuit hun binding met de musici onderdeel worden van de voorstelling.
Terwijl E@RPORT een intensieve studie was naar de muzikale dimensies van dit idee, zou ik best weer terug willen keren naar ‘De wereld een blokkendoos’, en een remake creeeren voor de opera, waarin de lotgevallen van de globalisering op levensechte wijze voelbaar wordt in klank, beeld, tekst en scene.
In mijn nieuwe werk ‘Technopera’ ben ik op verschillende niveau's bezig met waarachtigheid en het onlosmakelijk verbinden van de werkelijkheid en de verbeelding.
Mijn inspiratie voor ‘Technopera’ is de wereld van de technoparties, zoals je weet een onderwerp dat mij al jaren bezighoudt. Ik herinner me dat ik het idee voor een technoparty als podium voor opera voor het eerst opperde aan Pierre Audi toen ik voor hem werkte als onderzoeker. In die tijd zette ik mijn eerste schreden op het gebied van opera, mijn blik was nog geheel open en onbevooroordeeld over het genre. Een technoparty en een opera, hoe verschillend hun uiterlijk en historie ook is, lijken op elkaar vanwege de emotionele betrekking van het publiek. Net zo magisch als de operazanger die met zijn gigantische stem een heel theater in extase houdt, smelt het publiek tijdens een technofeest samen in de energetische beweging van de extreme output van frequenties en groove. Dit maakt een technoparty tot een opwindend podium voor opera - hun flow en grandiositeit passen perfect bij elkaar. Pierre ging helemaal niet in op mijn suggestie, maar voor mij was het idee geboren.
Een andere ervaring die past in dit beeld is Anthony die tijdens het premierefeestje van Water een aria ten gehore bracht temidden van alle genodigden. Daarbij liep hij midden door de mensen heen, richtte zich met zijn stem tot iedereen persoonlijk. Met deze spontane actie deed Anthony eigenlijk iets heel bijzonders - hij opent een compleet nieuw perspectief op de operazanger, die inplaats van als een god op de veilige afstand van enorm podium opeens een intens intiem, lichamelijk en menselijk wezen wordt voor de toeschouwer. Hoe mooi vind ik dit perspectief! Ik besef me dat ik sindsdien op allerlei manieren steeds bezig ben met de nabijheid van de zanger ten opzichte van de luisteraar. In ‘Technopera’ wil ik dat de operazangers zich net als het publiek middenin de technoparty bevinden - duwend, hangend, zwetend, dansend en zwevend tussen het publiek.
Om de overdonderende ervaring van klank en licht op een technofeest in synthese te brengen met de dramatische vorm van de opera ontwikkelen we een gigantische ruimte met geintegreerd speaker- en lichtdesign, welke tegelijk het orkest en decor van de opera is. Ik wil een levenechte reproductie van de sferen van de werkelijkheid als visueel en muzikaal decor voor ‘Technopera’ ontwikkelen. Voor een scene in een bos worden er dus geen kunststof bomen het podium op gerold, maar creeeren we een sfeer uit klank en licht die de ervaring van een bos tot in detail benaderd. De ervaring is abstracter, en tegelijkertijd echter en waarachtiger dan een voorstelling ooit geweest is. Voor het ontwikkelen van de omgeving voor ‘Technopera’ geef ik leiding aan een artistiek team met expertise in computation, klanktechnologie en lichtontwerp. Er zit al enkele jaren onderzoekswerk in en de ontwikkeling ervan geeft aanleiding tot tal van technologsiche innovaties die eigenlijk op zichzelf staan.
En uiteindelijk is deze opera natuurlijk onderwerp van een strategie om het publiek voor de opera en een technoparty elkaar te laten ontmoeten. Ik haal mijn diepste inspiratie uit dit proces van constant verleggen, weerleggen en integreren van de werkelijkheid in een synthetisch kunstwerk.
Lees meer:
No comments:
Post a Comment